Çocuğunuzun Dil Gelişimi

Çocuğun dili kullanmayı öğrenmesi, gelişimin en önemli göstergelerindendir. Gelişimin doğum öncesinden başladığı düşünüldüğünde, çocuğun, dil ile ilgili becerileri bu andan itibaren öğrendiği kabul edilmektedir. Çocuğun biyolojik kapasitesiyle birlikte çevrenin ve eğitimin dil gelişimi üzerinde etkisi büyüktür. Bu nedenle çocuğun ana dilini kazanırken geçirdiği aşamalarda eğitimin destekleyici rolünden yararlanılmalıdır. Okul öncesi eğitimin en önemli amacı; çocuğun konuşulanı en iyi şekilde anlayabilmesi ve konuşabilmesidir. Çocuk seslere alışmada, sesleri kelimelere çevirmede, kelimelerin anlamını kavramada ve kelimeleri, düşünceleri ifade edebilmede, kullanmada beceri kazanmalıdır.

Dil bilimcilere göre dilin, çocuğun gelişmesinde önemli işlevleri bulunmaktadır. Bu bağlamda dilin fonksiyonları şunlardır:

• Bilişsel açıdan: Dil, arzu ve isteklerimizi ifade etmek için kullanılır. Örneğin çocuğun elma istemesi.
• Duygusal açıdan: Dil, heyecan ve duyguları ifade etmektedir. Örneğin, çocuğun annesinin “Ayşe elma sever.”, “Ayşe babasını çok sever.” gibi ifadelerde bulunması ya da çocuğun “Ben resim yapmayı seviyorum.” demesi gibi.
• İlgiler açısından: Dil; olayları, nesnelerin durumunu açıklar. Örneğin, çocuğun etkinliklerden birini merak edip, “Bu nedir?” diyerek sorup araştırması gibi.
• Sözel olmayan açıklamalar açısından: İletişimin devam ettiğine işaret etmesi açısından kullanılır. Örneğin, annenin “Hımm” demesi gibi.
• Üstdil açısından: Dil, kendi materyalini kendi geliştirirken en önemli aracı konuşmadır. Bu bağlamda dilin yapısı hakkında bilinçli olarak bilgi sahibi olma, düşünme ve yargıda bulunmayı içeren konuşmalardır. Örneğin, “Ne söylüyorsun?” denildiğinde geliştirilen konuşmalar gibi.
• İlgi çekicilik açısından: Üstdil işlevin karşıtıdır. Örneğin, çocuğun kendi ağlama sesinden zevk alması gibi.

Çocuğun ilk dönemlerde konuşması için desteklenmesi, araç gereçlerle düzenlenmiş uygun ortamlar yaratılması, uyarıcılar sunulması ve etkinlikler düzenlenmesi dil gelişimini destekler ve dil gelişim kapasitesini en üst düzeyde kullanmasını sağlar.

Referans:

1. Seçer Z ve ark. İstanbul Üniversitesi, Bilişsel ve Dil Gelişimi. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/cocukgelisimilisans_ao/bilisselvedilgelisimi.pdf