İnsomnia, en genel şekilde “uykusuzluk” ya da “uyuyamama sendromu” olarak ele alınabilir. Pensilvanya Eyalet Üniversitesi Uyku Araştırmaları ve Tedavi Merkezi’nden Doktor Susan Calhoun ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmaya göre, çocukların yaklaşık %15 ila %30’u uykuya dalmada ve uykuda kalmada problem yaşıyor. İnsomnianın işaretleri olan bu problemler, çocuklarda yetersiz uykuya sebep olarak uzun vadede ciddi sorunlara ve ebeveynlerde de endişeye yol açıyor. Yapılan bu çalışma; yalnızca çocuklarda insomnianın görülme sıklığına ışık tutmakla kalmıyor, uykusuzluğun davranışsal bozuklukları öngörmede büyük bir öneme sahip olduğunun da altını çiziyor. Çocuklarda uyku bozuklukları; depresyon ve anksiyete gibi içselleştirme problemlerinin yanında, davranışsal bozukluklar gibi dışsallaştırma problemlerinin de habercisi olabiliyor.
Neden?
Doktor Susan Calhoun ve diğer araştırmacılar, bu konuya ışık tutmak için çocuklarda uyku bozukluklarının davranışlarla ilişkisini test etmek istiyorlar. Üstelik, gerçekten uykusuzluk problemi çeken ve ebeveynlerinin uykusuzluk problemi çektiğini düşündüğü çocuklar arasındaki farkı da görmek istiyorlar.
Nasıl?
Araştırmacılar, anaokulu seviyesindeki 700 çocuğu 5 yıl süre ile izleme yoluna gidiyorlar. Çocuklar, bir geceliğine uyku laboratuvarında uyuyor ve gözleniyor. Bu süreçte, ebeveynlerden çocuklarının uyku bozukluklarını derecelendirmeleri ve davranışları üzerine (hem içsel hem dışsal olmak üzere) Pediatrik Davranış Değerlendirme Ölçeği doğrultusunda bir form doldurmaları isteniyor. Ölçekte yer alan parametrelere göz atmamız gerekirse;
gibi çeşitli semptomlar içerdiğini fark ederiz.
Çocuklar, bu parametrelerin araştırmacılar ve ebeveynler tarafından değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki dört kategoriden birine yerleştirilirler.
Sonuç
Doktor Susan Calhoun ve diğer araştırmacıların ulaştığı sonuçlara göre; ebeveynlerinin insomnia semptomları bildirdiği çocuklar, diğer çocuklara oranla davranışsal olarak çok daha fazla problem yaşıyorlar. İnsomnia semptomları olan ve normal uyku süresine sahip çocuklar, karşıt davranışlarla ilişkili bir profil çizerken; insomnia semptomları olan fakat kısa uyku süresine sahip çocuklar, içselleştirme problemleri yaşamaya daha yatkın oluyorlar. Bu da çocuğunuz tüm uyku kriterlerini karşılasa bile uykuya dalmada ya da uykuda kalmada problemler yaşıyorsa, çocuğunuzda bu duruma bağlı sonuçlar görülebilir anlamına geliyor. Uyku yoksunluğu; odaklanmada güçlük, okul problemleri ve diğer davranışsal problemlerin (özellikle içselleştirme problemleri) doğrudan bir nedeni olarak gösterilmiştir.
Ana Mesaj
Çalışmanın sağladığı bilgiler doğrultusunda, çocuğunuzun uyku düzeni ve şekli ile ilgili endişeler taşıyorsanız çok gecikmeden doktorunuza danışın. Unutmayın, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) görülen çocukların %70’inde hafif ila yüksek şiddette uyku bozukluğu görülür. Bununla birlikte, dikkat bozukluğu yaşayan ve diğer davranışsal problemlere sahip çocuklarda da uyku bozuklukları görülme oranı oldukça yüksektir.
Referanslar:
1. Hovington, Cindy. Is Childhood Insomnia Linked to Behavioral Problems? Mayıs 6, 2020. (Erişim Tarihi: 26.05.2021)
2. Calhoun, S., Fernandez-Mendoza, J., Vgontzas, A., Mayes, S., Liao, D., & Bixler, E. (2016). Behavioral Profiles Associated with Objective Sleep Duration in Young Children with Insomnia Symptoms. Journal of Abnormal Child Psychology, 45(2), 337-344. doi: 10.1007/s10802-016-0166-4