"Sürpriz kütüphane" etkinliğini ilk kez çocuklarım 4 yaşındayken uygulamıştım. Aslında çocuklarımın 2 yaşından beri kendi boylarına uygun kütüphaneleri vardı ve o kütüphanedeki kitapları ara ara değiştirir, kafa karışıklığı yaratmamak için kütüphanede çok fazla kitap bulundurmazdım. Belki aynı anda 5-6 kitap olurdu en fazla. O yaşta çocuklarım için seçtiğim kitaplar mümkün olduğunca büyük, yırtılmaya ve ısırılmaya karşı dayanıklı olacak şekilde kalın kapaklı ve sert sayfalı ve bol resimli, sesli, hışırtılı ve hareketli kitaplardı. Kitapların daha ilk bakışta merak ve heyecan hissettirmesini çok önemsiyordum. Hatta ailecek çok sevdiğimiz bir kitabımız vardı, "dev" boyutlu bir kitaptı (en sevdiğim yayınevlerinden birinin kitabı olduğu için, gözü kapalı alıvermiştim), o kadar çok zaman geçirmiştik ki o kitapla, kitap neredeyse dokunulmaktan paramparça hale gelmişti ve ben aynı kitaptan bir tane daha almak zorunda kalmıştım. Onu da eskitmiştik yine aynı şekilde. Bu çok çok mutluluk vericiydi, çünkü kitapla vakit geçirmekten hep birlikte çok zevk alıyorduk. Çocuklar büyüdükçe kitap seçimlerimiz yavaş yavaş değişti, çocuklarımın ilgi alanlarına göre tematik tercihlerimiz olmaya başladı, ve hala çocuklarımın boylarına uygun kendi kütüphaneleri vardı.
Derken, çocuklarımın 4 yaşına geldikleri bir yılbaşı haftasında aklıma minik bir sürpriz geldi ve o günden beri bu "sürpriz kütüphane" etkinliği bizim evin en heyecanlı etkinliklerinden biri oluverdi. O hafta çocukların odalarında olmadığı bir anda kütüphanelerini tamamen yeniledim, renklendirdim ve içindeki tüm kitapları değiştirdim. Kütüphanenin üzerine de Noel Baba'dan (!) her iki çocuğuma ayrı ayrı yazılmış bol çıkartmalı çok eğlenceli birer mektup bıraktım. Noel Baba çocuklarımın yeni yılını kutluyor ve onlara bu harika kitapları çoooookkk uzaklardan getirdiğini söylüyordu mektubunda. Noel Baba çocuklarımın kitapları çok sevdiğini fark etmiş ve buna çok mutlu olmuştu, o yüzden kimsede olmayan kitapları getirmişti onlara yeni yıl hediyesi olarak (Kendi çocuğunuzu heyecanlandıracak şekilde, hayal gücünüzle istediğiniz hikayeyi yazabilirsiniz tabii ki. Noel Baba sadece bir tercih olabilir). Sabah çocuklar kalktıklarında gözlerindeki ve yüzlerindeki şaşkınlığı ve heyecanı görmeliydiniz! Yataklarının tam karşısındaki kütüphanelerindeki tüm kitaplar değişmiş, 4 katlı raflara birbirinden çok farklı çok renkli yepyeni kitaplar gelmiş, kütüphanenin en üstüne de mektuplar bırakılmıştı. "Noel Baba gerçekten var mı?", "Bu kitapları gerçekten Noel Baba mı getirdi bize?", "Noel Baba bizim kitapları sevdiğimizi nerden biliyormuş, sen mi söyledin?", "Anne gerçekten Noel Baba mı getirdi yoksa sen mi şaka yapıyorsun?" gibi gibi bir sürü sorular sordular elbette. Sordukları her soruda gülüyor eğleniyorlardı, ben de ne "Evet" ne de "Hayır" demiyor, sadece kitapların ve sürprizin keyfini çıkarmaya, onları şaşırtmaya ve eğlendirmeye odaklanıyordum. Tüm hafta boyunca aramızda böyle küçük bir oyun gelişti, "Sen mi aldın kitapları, Noel Baba mı getirdi?" sorusu 100 kere filan soruldu evde, ve ne kesin bir "Evet" ne kesin bir "Hayır" duyamadılar bütün hafta boyunca. 1.5 ay sonra doğum günleri gelmişti, ve bu sefer bir sabah uyandıklarında kütüphane yine tamamen değişmişti, çok heyecan verici yepyeni kitaplar gelmişti ve bu seferki kitaplar da doğum günü hediyeleri olarak çok sevdikleri bir süper kahramandan doğum günü kartlarıyla birlikte gelmişti!!! Yine aynı şaşkınlık oldu ilk anda, yine aynı soruları sordular, yine aynı eğlenceli anları yaşadık hep beraber; gerçekten kitapları o süper kahraman mı getirmişti yoksa bu yine benim sürprizim miydi? "Anne, ben geceleri hiç uyumayacağım ve senin bu kitapları değiştirdiğini bulacağım" diyordu bir oğlum, ama bir yandan da acaba gerçekten Superman getirmiş olabilir miydi kitapları diye birbirlerine soruyorlardı. Sonra başka bir zaman diş perisi kitaplar getirdi, başka bir zaman çok sevdikleri başka bir süper kahraman. Her seferinde minicik jestlerle onlara bunun benim sürprizim olduğunu hissettiriyordum ama yine de açık açık hiç itiraf etmiyordum. Onlar da gerçeği bilip bilmemek arasında, oyunlaştırılmış ve şaşırtmacalı bu etkinliği çok sever olmuşlardı. Bazen de bir anda kendiliklerinden soruyorlardı kitaplarının ne zaman değişeceğini ve ben de bunu benim bilemeyeceğimi, kitapları benim getirmediğimi söylüyordum -ama tabii fark edecekleri muzip bir ifadeyle.
Şimdi artık 8 yaşına gelmek üzereler, 4 senedir kütüphaneleri her değiştiğinde gözlerindeki o heyecan ve yüzlerindeki o büyük gülümseme inanın hiç değişmedi. Birkaç ay aralıklarla değişen kütüphanemizde her seferinde farklı sürprizler eşlik ediyor, müzikli sürprizler, balonlu sürprizler, posterler, takvimler vs. "Sürpriz kütüphanenin" yaşam alanımız, oyun alanımız, keyif merkezimiz olması için elbette ki çaba gerekiyor ama her seferinde de bu çabaya değiyor! Onlarca yeni kitap arasından, çocuklar da anne baba olarak biz de en merak ettiğimizi seçiyor ve hemen o anda 2-3 kitabı okuyuveriyoruz. Birlikte kitapların arka kapaklarını okuyor ve resimlerini inceliyoruz. Kitapların yazarları kimmiş, biz bu yazarı daha önceden biliyor muyduk, resimleri kim çizmiş, hangi yayınevindenmiş bu kitap gibi pek çok detay bizi meşgul edebiliyor. Hem kitap okuma sevgisi paylaşılmış olunuyor, hem birlikte ailecek çok keyifli vakit geçiriyoruz; hem de kitaplarla ilgili (yazar, çizer, yayınevi) genel kültür bilgileri artıyor ve farkında bile olmadan düzenli olarak ve zevkle kitap okumuş oluyorlar.
Bu etkinlikle ilgili şu ayrıntıları önerebilirim: Çocuklar hiç beklemedikleri bir anda bulacaklar o kitapları, kitaplar birbirinden çok farklı konularda olacak ki ilk anda hangisine bakacaklarını bile şaşırıp hepsine merakla ve heyecanla dokunacaklar. Çok sık olmayacak bu değişim ama çok da uzun aralıklı olmayacak; kitap sayısı kafa karıştırıcı, göz yorucu, dikkat dağıtacak kadar çok olmayacak. Çocuklarınız ve sizin için en uygun uygulamayı siz bilirsiniz tabii. Ve tabii işin eğlencesi olarak her seferinde "Aaaaa tüm kitaplar değişmiş, nasıl olmuş bu?" şeklinde şaşıracak, abartılı ve karikatürize bir şekilde şaşkınlığınızı göstereceksiniz. Küçükken inanacak, büyüdüklerinde eğlenmeye devam edecekler. Her seferinde "Ne zaman yaptın, nasıl yaptın, sen yaptın değil mi, bütün gece uyumayıp seni yakalayacağız" diye size meydan okuyacak ama tabii ki hiçbir zaman sizin yaptığınızı ispat edemeyecekler. Elbette çocuklar kendileri de kitap seçecekler ve onların seçtikleri kitaplar da kütüphanedeki yerlerini alacak ve elbette her seferinde yeni kitap alınmasına da gerek yok. Kitaplar okundukça ve yeni kitaplar geldikçe bazı kitaplar evde daha sonra tekrar ortaya çıkmak üzere saklanabilir, bazen kütüphanede eski bazı kitaplar da yeni kitapların aralarına serpiştirilebilir. Böylelikle, yeniden o eski kitaplarını gördüklerinde çocuklar hem özledikleri kitaplarına kavuşmuş olur hem de o kitaplarla ilgili hatırladıklarını ya da varsa anılarını paylaşma fırsatı bulabilirsiniz. Kitap değişimlerini tamamen sizin çocuklarınızı neyin heyecanladıracağına bağlı olarak, siz hangi karakteri, periyi, kralı-kraliçeyi, kahramanı isterseniz o yapabilir. Çocukların iyi olma hallerinde hayal gücünün ve kitapların etkisi büyüktür; hayal gücünüzün de kitaplarınızın da keyfini çıkarın.
Bizim evin en sevilen etkinliğinin sizin evinize de bol kitap ve mutluluk getirmesi dileğiyle...
Uzm. Psk. Dan. Şükran Başarır
İkiz (iki erkek) çocuk annesi