Dr. Yankı Yazgan ile kardeşlik kavramı ve çocuklarımızı kardeş fikrine alıştırırken hem doğum öncesi hem de doğum sonrasında yapabileceklerimiz üzerine hazırladığımız röportajı keyifle okumanızı dileriz.
Kardeşlik kavramı bizde ve belki bütün dillerde en sıcak kelimelerden biri... Ama bazen başlangıçlar güç oluyor, yeni gelen kardeş ailede bir gerilime yol açıyor.
İkinci ya da üçüncü çocuğun doğumuyla ailece dengeler büyük ölçüde değişir; şimdiye kadar evin tek gözbebeği olan ilk çocuğa bir rakip gelmiştir. Artık bebeklik çağını çoktan geçmiş olan çocuğumuzun yeni gelen kardeş ile beraber tekrar bebekliğe geçtiğini bile görebilirsiniz.
Çocuklarınız büyüdükçe aralarında çekişmeler, kişilik çatışmaları olması kaçınılmaz.
Ne kadar kavga gürültü ile büyürlerse büyüsünler, anne babanın doğru yaklaşımı ile ileride birbirlerinin en yakın arkadaşı olacaklar.
Hiç unutmayalım; kardeşler arasındaki çekişmeler son derece doğaldır ve kardeşler arasında pürüzsüz ve mükemmel ilişki beklentisi gerçekçi değildir.
Bütün çocuklarda, eve yeni bir kardeş geldiğinde aynı reaksiyonu görmüyoruz. Bu farkları ne belirliyor?
Bazen, yeni bir kardeşi olan çocukların bu tür bir durumdaki reaksiyonları beklenmedik ölçüde zorluklar yaratabiliyor. Bazı çocukların ihtiyaçları, klasik bir anne baba yaklaşımıyla karşılanamayacak derecede yoğun olabiliyor; ihtiyaçlarını ne kadar karşılarsınız karşılayın bunu hissetmekte zorlanan çocuklar vardır. Bu tür durumlarda da çocuk psikolojisi konusunda uzman olan bir kişiye danışmak yararlı olacaktır.
Çocuğumuzu kardeşinin doğumuna daha iyi hazırlamamız mümkün mü?
Elbette. Kardeşinin doğumuna çocuğu hazırlamak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var.
Örneğin çocuğunuza bir kardeşi olacağını anlayacağı bir dille anlatın, karnınız büyüdükçe ellemesine izin verin. Gözleriyle görmediği sürece bebek onun için önemli bir tehdit oluşturmadığından büyük bir rahatsızlık duymadan bebek fikrine alışacaktır.
Çocuğunuzu, doğum öncesi dönemdeki doktor kontrollerine yanınızda götürebilirsiniz.
Kardeşin gelişiyle hayatının, yaşam alanının değişmesi kaçınılmaz. Bunun için ne yapmalıyız sizce?
Çocuğunuzun hayatında yapacağınız büyük değişiklikleri mümkün olduğunca bebek gelmeden önce yapın ki, çocuğunuz ikinci plana atıldığını hissetmesin. Örneğin okula başlaması, odasının bebek için değiştirilmesi gibi...
Bir de, çocuğunuzu bebek için yaptığınız hazırlıklara katın ve bebeğin odasının rengi, yatak örtüsü gibi konularda fikrini sorun, seçim yapmasını destekleyin.
Doğuma yaklaşıldığında neler yapılmalı?
Çocuğunuza doğum anı geldiğinde ne kadar süre ile hastanede kalacağınızı, onun kiminle kalacağını anlatın. Böylelikle kendini güvende hissetmesini sağlayacaksınız.
Ayrıca bebek eve geldiğinde neler olacağından, bebeklerin bakım ihtiyacından da söz edebilirsiniz. Örneğin bebeklerin çok küçük ve bakıma muhtaç olduklarını, devamlı kucakta taşınmak istediklerini, meme emerek beslendiklerini, bol bol ağladıklarını anlatabilirsiniz.
Oyuncak bir bebek alarak şakacıktan bez bağlayabilir, mama verebilir, kucakta taşıyabilirsiniz.
Yeni doğmuş bebeği olan arkadaşlarınız veya yakınlarınız varsa çocuğunuzla beraber onları ziyaret edebilirsiniz.
Çocuğunuza her zaman onun ne kadar harika bir ağabey ya da abla olacağını ve ona olan sevginizin hiç eksilmeyeceğini anlatın ve hissettirin.
Çocuğunuzla beraber, onun doğumu ve bebekliğiyle ilgili resimlere ve videolara bakın. Ona nasıl doğduğunu, doğduğu gün olanları, ona nasıl baktığınızı anlatın.
Bebek doğduktan sonra?
Bebek doğduktan sonra bakımına büyük çocuğunuzu da katmaya özen gösterin. Annesinin küçük yardımcısı olmaktan gurur duyacaktır.
Gün içinde büyük çocuğunuzla birebir zaman geçirebileceğiniz fırsatlar yaratın.
Eve gelecek ziyaretçilere önce büyük çocuğunuza ilgi göstermeleri için uyarıda bulunun. Hatta hediye getirmek isteyenler bebek yerine büyük çocuğa hediyeler getirebilir.
Bebek büyüdükçe ilişki de değişiyor. Küçük kardeşin yol açtığı “baş ağrıları” da ortaya çıkabiliyor. Öyle zamanlar için bir önerin var mı?
Haklısın, bebek büyüdükçe büyük çocuğun oyuncaklarına, kitaplarına zarar verebilir. Bu da büyük çocuğunu kızdırabilir.
Çocuğunuzun bebekle ilgili duygularını dile getirmesini teşvik edin. Ona, nasıl hissettiğini anladığınızı gösterecek şeyler söyleyin.
Böyle zamanlarda çocuğunuza, kızgınlığını ile başa çıkmayı öğretebilirsiniz. Bebeğin neden böyle davrandığını ona anlatın. Kişisel eşyalarını nasıl koruyacağını ona gösterin.
Dikkat etmeniz gereken bir diğer konu da üç yaşından küçük çocuğunuzu bebeğinizle yalnız bırakmamak.