Sosyal-Duygusal Becerileri Geliştirmek için Ebeveynler Neler Yapabilir?
Küçük çocuklar için sosyal-duygusal gelişim etkinliklerini kullanmak, erken yaşta başlayabileceğiniz bir şeydir. Ebeveyn olarak yapılacaklar listemizde o kadar çok şey var ki, çocuklarımızın sosyal-duygusal becerilerinin doğal olarak ortaya çıkacağını düşünüp, çoğu zaman ihmal ederek unutuyoruz.
Bununla birlikte, tüm gelişim alanlarında olduğu gibi, çocuklarımıza da duyguları ve onlara nasıl tepki vereceklerini öğretmemiz gerekiyor. Böylece büyüdükçe başkalarıyla sağlıklı ilişkiler geliştirebilecek güce sahip olabiliyorlar.
Peki Sosyal-Duygusal Beceriler Nedir?
Sosyal-duygusal beceriler, çocuğunuzun hem yetişkinlerle hem de yaşıtlarıyla etkileşime girmesi için gereken becerilerdir. Bu beceriler, doğumdan itibaren oluşmaya başlar. Örneğin ağlamak, bir çocuğun iletişim kurduğu ilk yoldur. Duyguları yönetmek ve düzenlemek de bu alanın bir parçasıdır.
12-36 Aylık Çocuğumdan Hangi Sosyal Becerileri Bekleyebilirim?
Tüm çocukların farklı geliştiğini ve sosyal becerilerin her çocukta farklılık gösterebileceğini unutmayın. Ancak 12-36 aylık süreçte çocuğunuzun geliştirmesini bekleyeceğiniz sosyal duygusal beceriler şu şekilde özetlenebilir:
• Ritüellere ve rutinlere ayak uydurmak
• Mizah duygusu gelişimi
• Birlikte top oynamak
• Sevgiyi ifade etmek
• Çok çeşitli duyguları ifade etmeye başlamak
• Birkaç dakika kendi başına oyun oynayabilmek
• Başkalarını rahatlatmaya çalışmak
• Basit kurallara uyum sağlamak
• Bağımsızlık göstermek
Bir Çocuk için Sosyal-Duygusal Gelişim Neden Önemlidir?
Başkalarıyla etkileşim kurmak, çocuğunuzun hayatının BÜYÜK bir parçası olacaktır. Okula, kreşe veya dışarıda toplum içinde herhangi bir yerde olduklarında birçok yetişkin ve çocuğun arasına karışacaklardır. Başkalarıyla sosyalleşip etkileşim halinde olmaları, güven içinde kuralları ve talimatları nasıl takip edeceklerini anlamaları için bu becerilere sahip olmaları gerekecektir. Çocuğunuzun sosyal-duygusal becerilerin gelişmesinin zamanla ve fazla pratikle olacağını unutmayın; ona bu becerileri öğretirken sabırlı olun.
Yeni Yürüyen Çocuklar için Sosyal-Duygusal Gelişim Etkinlikleri Neler Olabilir?
Küçük Çocuklarınızın Duygularını İsimlendirin
Duygular hayata aktarıldığında, çocukların ne olduklarını bilmeleri gerekir. Örneğin park sonrası eve gitme zamanı olduğu için çocuğunuz kızgınsa ve kendisini hazır hissetmiyorsa, hissettikleri duygunun öfke olduğunu bilmelerini sağlamalısınız. Derin nefes almak veya yavaşça 10'a kadar saymak gibi yöntemleri kullanarak öfkeyle başa çıkması için ona bazı ipuçları verin.
İsimlendirebileceğimiz Duygu Örnekleri:
• Mutlu
• Üzgün
• Sinirli
• Uyarılmış
• Korkmuş
• Şaşırmış
Çocuğunuz uzunca bir süre kendi duygularını söyleyemeyebilir veya isimlendiremeyebilir. Siz bu konuda ona destek olabilirsiniz. Örneğin; kâğıda çizilmiş mutlu veya hüzünlü bir yüze işaret etmelerini sağlayarak yardımcı olabilirsiniz.
Sosyal Becerileri Öğretmek için Kitapları Kullanın
Neredeyse her kitap, duygusal farkındalık üzerinde çalışmak için harika bir araç olarak çalışır.
En sevdikleri hikâyenin sayfalarını çevirirken, karakterlerin yüzlerini gösterin ve ne hissettikleri hakkında konuşun. Mutlu bir çocuk resmi varsa, gülümsemeyi işaret edin ve duyguyu isimlendirmesine yardımcı olun. Sonrasında bunu gerçek hayata modellemesi kolaylaşacaktır.
Hatta görseldeki çocuğu mutlu eden şeyler üzerine onunla konuşun, onu mutlu eden şeyin ne olabileceğini sorun.
Başkaları ile etkileşime girmesine olanak tanıyın
Çocuğunuzun arkadaşları ya da kuzenleri ile birlikte vakit geçirip etkileşime girebilecekleri oyun günleri düzenleyebilirsiniz. Aynı ya da yakın yaş grupları bunun için çok iyi olacaktır. Unutmayın ki, kreş ya da anaokulları sosyal becerileri öğrenmek için tek başına yeterli değildir. O nedenle onlara diğer çocuklarla günlük yaşantıda da oyun ve etkileşim alanları yaratmak oldukça önemlidir.
Taklit etmenin sosyal beceriler üzerine etkisine tanık olun
Oyuncak bebekler, oyuncak ayılar veya çocuğunuzun en sevdiği oyuncaklardan birinden destek alabilirsiniz. Oyuncağa sarılıp, "Bak ona sarıldığımda mutlu oluyor" diyerek çocuğunuza rol model olabilirsiniz. Bundan sonrasında oyuncaklar üzerinde duyguları geliştirebilir ve çocuğunuzdaki değişimi gözlemleyebilirsiniz. Çocuklar bilgiyi, oyun yoluyla öğrenir ve hafızalar; bu nedenle yeni bir sosyal beceri öğretmenin EN İYİ yollarından biri oyun oynamaktır.
Duygularda da rol modeli olabileceğinizi unutmayın
Çocuğunuzun önünde duygularınızı yaşamaktan çekinmeyin. Bir dakikanızı ayırın ve çocuğunuza neden mutlu, üzgün veya kızgın olduğunuzu açıklayın. Ebeveynler olarak genellikle duygularımızı çocuklarımızdan saklamamız gerektiğini hissederiz. Bunu yaparak, onlara duygulara sahip olmanın ve nasıl başa çıkacaklarını modellemenin uygun olduğunu öğretme fırsatını kaçırmış oluruz.
Örnek oluşturmak için benzerlik kurun
Çocuğunuzla birlikte parkta veya marketteyseniz, başka bir çocuğun çığlık attığını veya ağladığını duyabilirsiniz. Eğer bunu çocuğunuz da duyuyorsa, bir saniye bekleyin ve onlara diğer çocuğun üzgün olduğunu ya da nasıl hissettiğinden bahsedin.
Çocuğunuza duygularını öğretmek için zaman ayırarak, aslında onlara kendi duygularını düzenlemeyi, duygularını tanımlamayı ve başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmayı öğretmiş olacaksınız.
Referans: https://www.parentingexperttomom.com/how-to-teach-your-toddler-about-emotions-every-day/